Share on
เช้า ๆ ของเด็กอนุบาลเป็นช่วงเวลาที่เต็มไปด้วยความตื่นเต้นและความอยากรู้อยากเห็น เด็ก ๆ หลายคนชอบเล่าประสบการณ์เกี่ยวกับการเดินทางไปโรงเรียน บางคนขี่จักรยาน บางคนซ้อนมอเตอร์ไซค์ บางคนขึ้นรถตู้รับส่งนักเรียน หรือแม้แต่เดินเท้า การพูดคุยเรื่อง “รถที่พาไปโรงเรียน” จึงเป็นโอกาสดีที่จะฝึก การสังเกต การคิด และทักษะการสื่อสาร ของเด็ก ๆ ผ่านการเรียนรู้ที่สนุกสนาน
พี่เซฟอยากจะมาชวนครูเปิดห้องเรียน ด้วยการเริ่มกิจกรรมกับคำถามง่าย ๆ เช่น “เช้านี้เด็ก ๆ มาโรงเรียนยังไงกันบ้าง? ใครนั่งรถแบบไหนมาบ้าง?” เล่าให้ครูฟังหน่อย!! คำถามเหล่านี้จะช่วยให้เด็ก ๆ เริ่มเล่าประสบการณ์และสังเกตสิ่งรอบตัวได้ง่ายขึ้น
และเป็นจุดเริ่มต้นในการสอนเรื่องความปลอดภัยในการเดินทาง เพราะการเรียนรู้ในระดับอนุบาลแบบนี้ เป็นการวางรากฐานให้เด็กเริ่มตั้งคำถามกับประสบการณ์ของตัวเอง โดยมีครูและผู้ดูแลคอยเปิดพื้นที่ให้เด็กได้เล่าและแสดงความเข้าใจผ่านกิจกรรม เช่น การวาดภาพ การระบายสี และการเลือกคำตอบจากภาพสถานการณ์ต่าง ๆ
ชวนสำรวจรถรอบตัว
การสำรวจรถรอบตัวทำให้เด็ก ๆ เรียนรู้ รูปร่าง สี ขนาด และหน้าที่ของรถแต่ละประเภท ครูสามารถใช้กิจกรรมง่าย ๆ ดังนี้
- ให้เด็ก ๆ วาดรูปหรือถ่ายภาพรถที่เห็นบนถนน เช่น รถยนต์ รถตู้ รถจักรยาน รถจักรยานยนต์ หรือรถโรงเรียน
- แบ่งเด็กเป็นกลุ่มเล็ก ๆ เพื่อพูดคุยว่า “รถคันนี้ไปไหนได้บ้าง?” หรือ “ใครเคยนั่งแบบนี้ไหม?”
- ให้เด็กสังเกตความแตกต่าง เช่น รถบางคันใหญ่ รถบางคันเล็ก สีสันสดใส หรือมีที่นั่งปลอดภัยสำหรับเด็ก
กิจกรรมนี้ช่วยฝึก สายตาสังเกตและการคิดเปรียบเทียบ ของเด็กอย่างเป็นธรรมชาติ
ชวนฝึกคิดเรื่องความปลอดภัย
หลังจากเด็ก ๆ รู้จักรถรอบตัวแล้ว ครูสามารถต่อยอดด้วยการสอนเรื่อง ความปลอดภัยในการเดินทาง ผ่านคำถามง่าย ๆ เช่น
- “รถคันนี้ปลอดภัยสำหรับหนูไหมนะ? ทำไมถึงคิดแบบนั้น?”
- “หนูคิดว่าจะนั่งตรงไหนถึงจะปลอดภัยที่สุด?”
- “เด็ก ๆ สวมหมวกกันน็อก หรือคาดเข็มขัดนิรภัยกันไหม?”
ซึ่งคุณครูสามารถสาธิตการนั่งรถอย่างปลอดภัย เช่น การคาดเข็มขัดนิรภัย การนั่งเบาะหลัง การใส่หมวกกันน็อก และการนั่งกับผู้ใหญ่ให้เด็กเลียนแบบ การทำให้เด็กได้ทดลองแบบสั้น ๆ จะช่วยให้เด็ก เข้าใจและจำได้ง่ายกว่า การอธิบายเพียงอย่างเดียว
นอกจากนี้ ครูสามารถใช้เกมสั้น ๆ เช่น “รถปลอดภัย VS รถไม่ปลอดภัย” ให้เด็กยกมือหรือเดินไปฝั่งที่คิดว่าปลอดภัย วิธีนี้จะช่วยให้เด็กเรียนรู้การตัดสินใจเบื้องต้น พร้อมกับสนุกไปด้วย
ชวนเปรียบเทียบรถกับสถานการณ์
การให้เด็ก ๆ เปรียบเทียบรถกับสถานการณ์ต่าง ๆ จะช่วยฝึก เหตุผลและการตัดสินใจ
- ครูสามารถให้เด็กจับคู่ภาพรถกับสถานการณ์ เช่น
“รถคันนี้ไปตลาดได้ไหม?”
“รถคันนี้เหมาะที่จะไปโรงเรียนได้ไหม?”
- ให้เด็กอธิบายเหตุผลของตัวเอง เช่น รถคันนี้ปลอดภัยเพราะมีที่นั่งสำหรับเด็ก หรือรถคันนี้ไม่ปลอดภัยเพราะไม่มีเข็มขัดนิรภัย
กิจกรรมนี้ช่วยให้เด็กเข้าใจว่า ความเหมาะสมและความปลอดภัยของรถขึ้นอยู่กับสถานการณ์ ไม่ใช่แค่รูปร่างหรือสีสัน
อย่าพลาด!! ต่อยอดกิจกรรมสร้างสรรค์
เพื่อให้เด็กได้เรียนรู้ต่อเนื่อง ครูสามารถให้เด็กสร้าง “สมุดรถของหนู”
- ให้เด็กวาดรถที่บ้าน รถโรงเรียน หรือรถในสวนสาธารณะ
- ให้ติดสติ๊กเกอร์บอกว่ารถไหน ปลอดภัย และรถไหน ต้องระวัง
- เด็ก ๆ สามารถเล่าเรื่องรถที่วาดให้เพื่อน ๆ ฟัง ซึ่งช่วยฝึก การสื่อสารและการฟัง
นอกจากจะสนุกแล้ว กิจกรรมนี้ยังช่วยให้เด็ก จดจำความรู้เรื่องความปลอดภัย ได้ดียิ่งขึ้น
ความปลอดภัยของเด็ก ไม่ใช่ภาระของใครคนใดคนหนึ่ง แต่ต้องเกิดจากความร่วมมือระหว่างบ้าน โรงเรียน และชุมชน ไม่ว่าจะเป็นการจัดจุดรับ-ส่งที่ปลอดภัยหน้าโรงเรียน การทำแคมเปญหมวกกันน็อกเด็ก หรือแม้แต่การให้เด็กได้สะท้อนประสบการณ์เดินทางของตนเอง
เด็กปฐมวัยอาจยังไม่เข้าใจความหมายของคำว่า “วินัยจราจร” อย่างชัดเจน
แต่พวกเขาจำได้ว่า “พ่อแม่ให้คาดเข็มขัดนิรภัย และให้สวมหมวกกันน็อกทุกครั้ง”
จำได้ว่า “ขึ้นรถต้องนั่งให้เรียบร้อย”
และจำได้ว่า “คุณครูเคยเปิดเพลงเกี่ยวกับความปลอดภัยให้ฟัง”
ให้การเดินทางไปโรงเรียนในทุกเช้ากลายเป็นบทเรียนในห้อง ที่สอนให้เด็กเข้าใจความหมายของความปลอดภัย ความใส่ใจ และความรับผิดชอบต่อผู้อื่น หากเราหยุดมองให้ลึกขึ้นอีกนิด พี่เซฟคิดว่ากิจกรรม “รถแบบไหน…ที่พาหนูไปโรงเรียน?” ไม่เพียงแต่ทำให้เด็กได้รู้จักรถหลากหลายประเภท แต่ยังช่วยฝึก “การสังเกต การคิด วิเคราะห์ และการสื่อสาร” ในชีวิตประจำวันอย่างเป็นธรรมชาติ ครูสามารถปรับกิจกรรมให้เหมาะกับเด็กแต่ละกลุ่ม ใช้สื่อภาพ เสียง หรือโมเดลรถจำลอง เพื่อสร้างบรรยากาศการเรียนรู้ที่สนุกและปลอดภัย
การเริ่มต้นฝึกความคิดเรื่องความปลอดภัยตั้งแต่เด็กเล็ก จะช่วยให้เด็กเติบโตไปเป็น ผู้ใช้ถนนที่รู้จักคิดและตัดสินใจอย่างปลอดภัย ในอนาคต
ทั้งนี้คุณครูสามารถดาวน์โหลด “แผนการจัดกิจกรรมเรียนรู้” เพื่อเสริมสร้างความรอบรู้ด้านความปลอดภัยทางถนนสำหรับเด็กปฐมวัยและอนุบาลเกี่ยวข้องกับการเดินทางมาโรงเรียน ที่คุณครูสามารถนำแนวทางและเครื่องมือไปใช้จัดกิจกรรมเรียนรู้ให้กับเหล่าเด็ก ๆ ในห้องเรียนได้เลย ไม่ว่าจะเป็นห้องเรียนเตรียมอนุบาล, อนุบาล 1, อนุบาล 2, และอนุบาล 3
ดาวน์โหลดไฟล์ได้ที่ https://childimpact.co/learning/roadsafty-management-guidelines
ที่มา :
หนังสือแนวทางจัดกิจกรรมการเรียนรู้ “การปลูกฝังจิตสำนัก และการสร้างวินัยจราจร” สำหรับเด็กปฐมวัย อนุบาล 1 ภายใต้โครงการศูนย์พัฒนาเด็กเล็กต้นแบบสู่ตำบลถนนปลอดภัย โดยสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.)
ชุดความรู้ :
- สาระน่ารู้เพื่อคนไทยปลอดภัยจากจักรยานยนต์
- หนังสือ โมเดล 5 โรงเรียน ศูนย์เรียนรู้การจัดการระบบรถรับส่งนักเรียนปลอดภัย
ดาวน์โหลดไฟล์ได้ที่ https://www.tcc.or.th/tcc_media/5-model-school-bus/