รู้หรือไม่??… ถนนที่เราใช้ทุกวันมี “มาตรฐานดาวความปลอดภัย” เหมือนโรงแรม

รู้หรือไม่??... ถนนที่เราใช้ทุกวันมี “มาตรฐานดาวความปลอดภัย” เหมือนโรงแรม
372

 

ใช่แล้ว! อ่านไม่ผิดครับทุกคน “ถนน” ก็มี “การให้มาตรฐานดาว” เหมือนโรงแรมเช่นกันครับ แต่มันไม่ใช่เรื่องความหรูหรา อลังการนะครับทุกคน

มันคือ “มาตรฐานดาว” ที่มาจากระบบ iRAP Star Rating (International Road Assessment Program) ซึ่งเป็นการจัดระดับความปลอดภัยของถนน เพื่อช่วยลดอุบัติเหตุและปกป้องชีวิตของผู้ใช้ถนนทั่วโลก ซึ่งเป็นการแสดงระดับความปลอดภัยถนน ให้ 4 กลุ่มที่เกี่ยวข้องกับถนน ประกอบด้วยผู้ขับขี่รถยนต์ ผู้ขับขี่จักรยานยนต์ ผู้ใช้จักรยาน และคนเดินเท้า

iRAP Star Rating คืออะไร?

iRAP Star Rating เป็นระบบที่ช่วยประเมินว่าถนนเส้นไหนปลอดภัยมากน้อยแค่ไหน เรียกว่าเป็นหลักการประเมินความปลอดภัยของถนนที่ UN และ Who แนะนำ โดยให้คะแนนตั้งแต่ 1 ดาว (ความปลอดภัยต่ำสุด หรืออันตราย) จนถึง 5 ดาว (ความปลอดภัยสูงสุด)

iRAP Star Rating เป็นหนึ่งใน Road Safety System ซึ่งเป็นแนวทางเชิงป้องกัน (Proactive approach) โดยวิเคราะห์ถึงบริเวณที่มีโอกาสเสี่ยง หรือมีความน่าจะเป็น ที่จะเกิดอุบัติเหตุ เพื่อนำไปปรับปรุง และยกระดับความปลอดภัยก่อนที่จะเกิดอุบัติเหตุขึ้นจริง ซึ่งจะแตกต่างจากแนวทางเชิงแก้ไข (Reactive approach) ที่เน้นการแก้ไขในบริเวณที่มีสถิติอุบัติเหตุเกิดขึ้นซ้ำซ้อน หรือบริเวณ Black Spot

การให้“มาตรฐานดาว”ก็พิจารณาจากหลายปัจจัย เช่น

1.โครงสร้างและลักษณะทางกายภาพของถนน: iRAP ให้ความสำคัญกับโครงสร้างของถนน เช่น ความกว้างของช่องจราจร การมีไหล่ทางที่เหมาะสม และคุณภาพพื้นผิวถนน เพราะองค์ประกอบเหล่านี้ช่วยลดโอกาสการเกิดอุบัติเหตุ ตัวอย่างเช่น ถนนที่มีไหล่ทางกว้างและพื้นผิวเรียบมักได้รับการจัดอันดับที่สูงกว่า เพราะช่วยลดความเสี่ยงในการหลุดโค้งหรือเสียการควบคุม

2.สิ่งอำนวยความปลอดภัยบนถนน: การมีป้ายจราจรที่ชัดเจน ไฟส่องสว่างในช่วงกลางคืน และเครื่องหมายบนถนนที่มองเห็นได้ชัดเป็นสิ่งสำคัญ รวมถึงรั้วกันอันตรายบริเวณโค้งหรือสะพาน และจุดข้ามถนนสำหรับคนเดินเท้า ก็เป็นเกณฑ์สำคัญในการเพิ่มคะแนนความปลอดภัย

3.สภาพแวดล้อมรอบถนน: ถนนที่มีต้นไม้หรือสิ่งกีดขวางใกล้ชิดมากเกินไป อาจเพิ่มความเสี่ยงเมื่อเกิดอุบัติเหตุ ถนนที่มีทางเดินเท้าหรือเลนจักรยานที่ปลอดภัยจะได้รับการจัดอันดับที่สูงกว่า เพราะช่วยป้องกันการเกิดอุบัติเหตุระหว่างยานพาหนะและผู้ใช้ถนนคนอื่น

4.พฤติกรรมผู้ใช้ถนน: การเก็บข้อมูลเกี่ยวกับการใช้ความเร็ว การสวมหมวกกันน็อกและการคาดเข็มขัดนิรภัยก็เป็นส่วนหนึ่งที่นำมาใช้ในการประเมิน หากถนนมีการกำกับดูแลพฤติกรรมของผู้ขับขี่ เช่น การติดตั้งกล้องตรวจจับความเร็ว หรือป้ายเตือนความปลอดภัย จะช่วยเพิ่มระดับความปลอดภัยได้

iRAP ประเมินถนนจากอะไรบ้าง?

การปรับปรุงถนนจากผลการประเมิน

  • ถนนที่ได้ 1-2 ดาว ถือว่ามีความเสี่ยงสูง ควรได้รับการปรับปรุง เช่น การติดตั้งป้ายจราจรใหม่ ไม่มีไฟส่องสว่าง ทางข้ามคนเดินเท้าไม่ชัดเจน ขอบทางมีต้นไม้ใหญ่ หรือปรับโครงสร้างของถนนให้เหมาะสม
  • ถนนที่ได้ 3 ดาว มีความปลอดภัยในระดับปานกลาง เช่น ถนนเริ่มมีไหล่ทางหรือเลนเฉพาะ มีเครื่องหมายจราจรชัดเจน มีระบบไฟฟ้าส่องสว่าง แต่อาจจะยังไม่ทั่วถึง แต่ยังสามารถพัฒนาเพิ่มเติมได้ เช่น การเพิ่มทางม้าลาย ปรับปรุงทางเท้า หรือเพิ่มเลนจักรยานเพื่อรองรับผู้ใช้ถนนทุกประเภท
  • ถนนที่ได้ 4 ดาว มีความปลอดภัยในระดับสูง แต่ไม่สมบูรณ์เท่ากับ 5 ดาว เช่น มีเลนแยกสำหรับรถยนต์ จักรยานยนต์ และคนเดินเท้า มีราวกั้นถนนในจุดเสี่ยง ทางข้ามคนเดินเท้ามีสัญญาณไฟและแสงสว่างครบถ้วน ไฟถนนและเครื่องหมายจราจรมีประสิทธิภาพ แต่อาจจะยังขาดมาตรการเสริม เช่น กล้องตรวจจับความเร็ว
  • ถนน 5 ดาว มีความปลอดภัยสูงสุด เช่น มีเลนแยกชัดเจน มีราวกันชน มีทางข้ามปลอดภัย และมีระบบไฟจราจร
รู้หรือไม่??... ถนนที่เราใช้ทุกวันมี “มาตรฐานดาวความปลอดภัย” เหมือนโรงแรม
รู้หรือไม่??... ถนนที่เราใช้ทุกวันมี “มาตรฐานดาวความปลอดภัย” เหมือนโรงแรม

แล้วในประเทศไทยล่ะ?

ประเทศไทยได้เข้าร่วมโปรแกรม iRAP เพื่อวิเคราะห์และปรับปรุงความปลอดภัยของถนน เช่น ทางหลวงหมายเลขต่าง ๆ หรือเส้นทางในชนบทที่มีอุบัติเหตุเกิดบ่อย เป้าหมายคือเปลี่ยนถนน 1-2 ดาว ให้กลายเป็น 4-5 ดาว ซึ่งช่วยลดอุบัติเหตุและชีวิตที่สูญเสียได้อย่างมาก

การแบ่งเกรดถนนด้วยเกณฑ์ของ iRAP ไม่ได้เป็นเพียงการวิเคราะห์ข้อมูลเพื่อจัดอันดับ แต่เป็นแนวทางสำคัญในการปรับปรุงความปลอดภัยบนถนน หน่วยงานที่เกี่ยวข้องสามารถใช้ข้อมูลนี้เพื่อพัฒนาถนนอย่างตรงจุด และเราเองก็มีส่วนช่วยได้ ด้วยการปฏิบัติตามกฎจราจร ขับขี่อย่างมีสติ และส่งเสริมการเดินทางที่ปลอดภัยสำหรับทุกคน มาร่วมกันทำให้ถนนของเราเป็นพื้นที่ที่ทุกคนวางใจได้เถอะครับ!

ที่มา:
– iRap, https://irap.org/about-us/  
– “สถานการณ์อุบัติเหตุทางถนนในประเทศไทย 2023” โดยกองป้องกันการบาดเจ็บ กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข หน้า 16-17
– ThaiRAP, https://shorturl.at/YBe8M

สนับสนุนโดย

บริหารจัดการโดย

© Copyright 2022 Safe Education Thailand. All rights reserved.